Czym jest dach jętkowy?

Dach jętkowy to jeden z częściej wybieranych typów konstrukcji więźby dachowej w domach jednorodzinnych. Charakteryzuje się stosunkowo prostą budową, w której kluczową rolę odgrywają poziome belki, zwane jętkami. Te elementy mają na celu wzmocnienie całej więźby dachowej, co pozwala na pokrycie znacznych rozpiętości i przenoszenie sporych obciążeń. W tym artykule przedstawiamy szczegółowe informacje na temat konstrukcji, rodzajów oraz kosztów związanych z dachem jętkowym, a także jego zalet i wad.

Czym jest dach jętkowy?

Dach jętkowy to dach ze spadzistymi połaciami, w którym jednym z kluczowych elementów konstrukcyjnych są tak zwane jętki. Jętka to pozioma belka, która łączy ze sobą przeciwległe krokwie. W takiej konstrukcji znaczenie ma wzajemna lokalizacja tych elementów więźby. Najczęściej połączenie jętek z krokwiami jest zlokalizowane w połowie wysokości krokwi lub wyżej. Konstrukcja ta ma na celu zwiększenie nośności dachu w porównaniu do standardowej więźby krokwiowej. Dachy jętkowe umożliwiają pokrycie większych rozpiętości bez potrzeb stosowania dodatkowych podpór. Co ważne podkreślenia: jętki są z konstrukcyjnego punktu widzenia elementami ściskanymi, a nie rozciąganymi, jak by się mogło wydawać.

W przypadku dachów spadzistych dach jętkowy jest jednym z najpopularniejszych wyborów. Jętki w konstrukcji dachu są stosowane głównie w domach jednorodzinnych z dachami o dużym kącie nachylenia połaci. Dachy jętkowe sprawdzają się także, gdy konieczne jest przenoszenie znaczących obciążeń, na przykład od ciężkiego pokrycia dachowego z dachówki ceramicznej. Ponadto rozpiętość ścian zewnętrznych budynków jednorodzinnych jest zazwyczaj na tyle duża, że prosta więźba krokwiowa będzie niewystarczająca.

Kiedy stosować jętki?

Jętki w konstrukcji dachu są stosowane głównie w dachach o dużym kącie nachylenia połaci, zazwyczaj co najmniej 35˚. W większości przypadków wykorzystuje się je w dachach dwuspadowych. 

DINO SOLO Zobacz projekt

JAGODA REX Zobacz projekt

Konstrukcja dachu jętkowego

Konstrukcja dachu jętkowego opiera się na kilku kluczowych elementach: krokwi, jętkach oraz wzmocnieniach. Kluczowym zadaniem jętek jest połączenie krokwi w połowie ich długości, co stanowi podporę pośrednią krokwi. Te są głównym nośnikiem poszycia dachu, oraz obciążeń od śniegu i wiatru. Rozchodzą się od szczytu do murłaty, która leży na ściankach kolankowych budynku. Każda jętka jest przymocowana do boku krokwi za pomocą śrub o dużych średnicach lub w jednej płaszczyźnie, na przykład przy użyciu klasycznego połączenia ciesielskiego typu "jaskółczy ogon", lub za pomocą płytek kolczastych, w sposób umożliwiający przekazanie części obciążeń z krokwi na jętkę.

Wytrzymałość konstrukcji dachu jętkowego mogą znacząco obniżyć źle wykonane połączenia. Między innymi dlatego do prawidłowego wykonania dachu jętkowego konieczne jest, by śrubowe połączenia były starannie wykonane. Niewłaściwe lub niedbałe mocowanie jętek do krokwi może osłabić całą konstrukcję i sprawić, że dach nie będzie w stanie przenieść dużych obciążeń.

Dach krokwiowo-jętkowy

Dach krokwiowo-jętkowy jest najbardziej klasycznym rozwiązaniem i jednym z najczęściej wykorzystywanych w budownictwie mieszkaniowym. W tej konstrukcji krokwie łączą się w szczytowej części dachu, a jętki łączą krokwie w połowie ich wysokości. Taki dach zapewnia dużą wytrzymałość i jest odpowiedni do pokrycia rozpiętości dachu wynoszącej nawet do 9 metrów. Jest to typowe rozwiązanie dla budynków jednorodzinnych.

ARA 100 Zobacz projekt

BENON STO Zobacz projekt

Koszty budowy dachu jętkowego

Koszty budowy dachu jętkowego zależą od wielu czynników, takich jak rodzaj zastosowanych materiałów, rozpiętość dachu, stopień skomplikowania konstrukcji, a także region, w którym przedsięwzięcie budowlane jest realizowane. Mimo że sama konstrukcja jętkowa jest stosunkowo oszczędna pod względem zużycia materiału, to sam proces budowy może wiązać się z kosztami związanymi z obliczeniami konstrukcyjnymi, które są konieczne i wymagane, aby zapewnić odpowiednią wytrzymałość dachu.

Dach jętkowy to konstrukcja stosowana od wielu lat i nic nie wskazuje na to, by miała zostać całkowicie wyparta z budownictwa. Jest tak za sprawą szeregu zalet, które posiadają dachy jętkowe:

Zalety i wady dachu jętkowego

Dachy jętkowe, jak praktycznie każde rozwiązanie, posiada pewne wady. W przypadku konstrukcji jętkowej to przede wszystkim konieczność precyzyjnego wykonania – drewniany szkielet dachu a w szczególności wszystkie połączenia muszą być starannie wykonane, aby zapewnić odpowiednią stabilność konstrukcji. Nieprecyzyjne mocowanie może osłabić całą więźbę.

1. Wytrzymałość – konstrukcja dachu jętkowego zapewnia dużą nośność, co sprawia, że jest to dobre rozwiązanie dla wielu budynków mieszkalnych.

2. Znaczna rozpiętość – dzięki zastosowaniu jętek, dach może pokryć większe powierzchnie bez konieczności stosowania dodatkowych podpór. To sprawia, że dachy te są dość uniwersalnym i elastycznym rozwiązaniem.

3. Swoboda w wyborze pokrycia dachowego – dach jętkowy pozwala na zastosowanie różnorodnych materiałów pokryciowych, zarówno tych o znacznej masie (np. ciężkie dachówki ceramiczne), jak i lekkich (np. gonty bitumiczne, lub poszycie dachowe z lekkich blachodachówek). Oczywiście dobór materiału na pokrycie dachu musi być uwzględniony na etapie obliczeń konstrukcyjnych więźby.

3. Estetyka – Konstrukcja tego dachu pozwala na uzyskanie eleganckiego, spadzistego kształtu, który pasuje do wielu typów budynków – zarówno tych o tradycyjnej, jak i o nowoczesnej architekturze.

Dachy jętkowe są doskonałym rozwiązaniem do budowy poddaszy użytkowych. To ich kluczowa cecha. Dzięki swojej stabilnej konstrukcji i odpowiedniej rozpiętości pozwalają na stworzenie przestronnych i funkcjonalnych pomieszczeń na poddaszu. W takim dachu możliwe jest zagospodarowanie przestrzeni na różnorodne pokoje, w tym sypialnie, biura, łazienki czy nawet pomieszczenia gospodarcze.

Dach jętkowy a poddasze użytkowe

Poddasze z dachem jętkowym z dużym kątem nachylenia połaci charakteryzuje się dużą powierzchnią użytkową, co zwiększa atrakcyjność takiego rozwiązania. Zyskuje się przestrzeń mieszkalną, która może zostać zaaranżowana praktycznie dowolnie, ponieważ konstrukcja dachu nie posiada słupów lub ścian stolcowych.