Zbiornik retencyjny – co to jest i jakie są rodzaje

Przydomowy zbiornik retencyjny to rozwiązanie nie tylko ekologiczne, ale też pozwalające na oszczędności. Wody opadowe świetnie sprawdzają się bowiem w wielu zastosowaniach i są całkowicie darmowe.

Czym są zbiorniki retencyjne?

Retencja wody to inaczej jej gromadzenie i przetrzymywanie w środowisku biotycznym i abiotycznym. W ten sposób zostaje ona na jakiś czas wyłączona z cyklu hydrologicznego. Duże zbiorniki retencyjne to sztuczne zbiorniki wodne powstające np. na rzece. Odpływ wody może tamować zapora. Taki sztuczny zbiornik wodny wybudowany na rzece umożliwia wykorzystanie zebranej wody w okresie suszy. Zadaniem zbiornika retencyjnego jest również ochrona terenów przed powodzią. W przypadku suchego zbiornika retencyjnego rzeka przepływa swobodnie przez czaszę zbiornika i dopiero gdy przepływ jest większy niż zdolność przepustowa konstrukcji, następuje jaj zatrzymanie (a następnie stopniowe opróżnianie po przejściu wezbrania). Inne funkcje zbiorników retencyjnych to produkcja energii elektrycznej, pozyskiwanie wody pitnej po wcześniejszym uzdatnieniu, czy rekreacja.

Istnieje też małą retencja, w której wodę gromadzi się w niewielkich zbiornikach takich jak stawy, czy oczka wodne. Te same pojęcia często stosuje się w odniesieniu do łapaczy wody opadowej w przydomowych ogródkach, czy systemu rynien i rur spustowych budynku.

Jakie zalety ma ogrodowy zbiornik retencyjny?

Magazynowanie wody w ogrodzie przynosi wiele korzyści. Można ją z powodzeniem wykorzystać do prac gospodarczych i ogrodowych np. mycia i czyszczenia sprzętu ogrodniczego lub samochodu czy podlewania upraw. W obecnych czasach niewątpliwie istotny pozostaje też aspekt ekologiczny, a więc bardziej świadome wykorzystanie wód opadowych. To równocześnie znaczne ograniczenie kosztów, szczególnie że przy pracach ogrodowych zużycie wody z wodociągów bywa znaczące.

Czysta i miękka woda deszczowa to bardzo dobry jakościowo surowiec. Można jej także użyć do napełniania oczek wodnych, czy ogrodowych basenów. Warto jednak pamiętać, że bez odpowiedniego uzdatniania nie nadaje się ona do picia. Przy znacznych opadach może dojść do przepełnienia zbiornika dlatego trzeba wziąć pod uwagę sposób rozprowadzania nadmiaru wody w takim przypadku.

Rodzaje zbiorników retencyjnych

Decydując się na gromadzenie wody, warto wcześniej zastanowić się jaki rodzaj zbiornika będzie najodpowiedniejszy. Dotyczy to zarówno jego pojemności, jak i rodzaju. Przede wszystkim należy przemyśleć jego umiejscowienie na działce, a także z jak dużej powierzchni chcemy przechwycić wodę opadową.

Zbiornik retencyjny naziemny

Zbiornik retencyjny nadziemny wyróżnia się prostotą montażu i obsługi. Jego zaletą jest także cena, jest to bowiem jedno z najtańszych rozwiązań nie wymagające robót ziemnych, czy dodatkowych instalacji. Z reguły montuje się go przy jednej z rur spustowych odprowadzających wodę z rynny dachowej. Ustawia się go na równym, stabilnym podłożu i mocuje do rynny. Takie zbiorniki posiadają kranik, dzięki czemu w prosty sposób można z niego pobrać wodę. W sprzedaży można znaleźć zbiorniki nadziemne wykonane z różnych materiałów i o różnych pojemnościach (nawet kilka tysięcy litrów). Popularnością cieszą się np. modele wykonane z trwałego i odpornego na warunki atmosferyczne tworzywa sztucznego. Podobną rolę mogą również spełniać balie, czy wanienki z blachy ocynkowanej oraz beczki, do których ścieka woda deszczowa w rynny.

Zbiornik retencyjny podziemny

Alternatywnym pomysłem jest zbiornik podziemny. Jest to praktyczne, ale też bardziej skomplikowane rozwiązanie, które może służyć do zbierania wody nie tylko z dachu, lecz również utwardzonej powierzchni działki. Przede wszystkim należy zastanowić się nad wyborem właściwego miejsca. Wstępnie trzeba też określić:

• pojemność i kształt zbiornika,
• sposób poboru,
• sposób rozprowadzania wody i odprowadzania jej nadmiaru.

Konieczne jest też dobranie właściwej pompy czepnej. Często zbiorniki podziemne lokuje się pod podjazdami do garażu lub utwardzonymi miejscami postojowymi. Mogą one gromadzić znaczne ilości wody. Sam zbiornik jest niewidoczny, a dzięki umiejscowieniu pod ziemią woda posiada odpowiednią temperaturę.

Wodę ze zbiornika podziemnego można wykorzystać do drugiego obiegu wody dla budynku mieszkalnego jednorodzinnego, w tym do spłukiwania toalet, czy prania. Najlepiej jednak wziąć to pod uwagę jeszcze przed finalnym postawieniem nieruchomości.

Zbiornik retencyjny otwarty

Wodę można również magazynować w zbiorniku retencyjnym otwartym. Warto dostosować jego rozmiar do wielkości ogródka, bilansu wód opadowych, infiltracji gruntu (możliwości wchłaniania), czy stopnia wykorzystania zebranej tam wody. Taki zbiornik może pełnić różne funkcje i być wykorzystany, jako retencjonujący wodę, retencyjno-filtracyjny, czy retencyjno-infiltracyjny. Niezależnie od wyboru należy jednak wykonać przelew awaryjny, szczególnie potrzebny przy deszczach nawałnicowych.

Ściany i dno wykonuje się z materiału dostosowanego do funkcji. Mogą więc pozwalać na odpływ wód przez warstwę filtracyjną, ich infiltrację lub (jak w przypadku zbiorników retencyjnych) zatrzymanie wewnątrz. Istotnym czynnikiem przy wyborze zbiornika jest także sposób rozprowadzania nadmiaru wody.

Ozdobne zbiorniki na wodę deszczową

Ciekawym pomysłem są też zbiorniki ozdobne, które mogą być wykonane nie tylko z tworzyw, czy metalu, ale również z drewna lub terakoty. Dostępne są w bardziej niecodziennych kształtach np. beczki, czy dużego dzbana. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby je pomalować i dostosować kolorystycznie np. do elewacji domu.

Jaki zbiornik do przydomowego ogródka?

Zbiornik retencyjny powinien być dopasowany zarówno do konkretnych potrzeb, jak i wielkości działki. Istotna jest tutaj nie tylko powierzchnia ogrodu, ale również powierzchnia, z jakiej zamierzamy przechwycić wodę opadową. Co oznacza ta ostatnia wielkość? To z reguły powierzchnia dachu oraz ewentualnych terenów utwardzonych. Pod uwagę warto też wziąć przepuszczalność gruntu.

Rynek oferuje duże możliwości zarówno jeśli chodzi o rodzaj, jak i pojemność oraz materiał wykonania. Przede wszystkim ściany zbiornika muszą być odporne na wodę oraz warunki atmosferyczne. Nie powinny też przepuszczać światła, aby w ten sposób zapobiec ewentualnemu namnażaniu się glonów czy bakterii. Jak już wspomniano, popularnym surowcem na zbiorniki naziemne jest polietylen. Stosuje się również żywice poliestrowe, czy polipropylen. Taki zbiornik jest wytrzymały, ale też cechuje się niską wagą, wobec czego łatwiej można go przetransportować i umieścić w konkretnym miejscu na działce. Zbiorniki podziemne wykonuje się również z cięższych materiałów. Są to np. konstrukcje na bazie żelbetonu, czy stali.

Jak dobrać właściwą pojemność? Można tu posłużyć się przelicznikiem, zgodnie z którym na każde 25 m2 powierzchni dachu, z którego spływa deszczówka przypada 1 m3 (1000 litrów) objętości zbiornika. Zbiorniki naziemne na wody opadowe mają pewne ograniczenia co do wielkości i pojemności. Wynika to z faktu, że ustawia się je najczęściej tuż pod rynnami. Dobrym miejscem jest zacieniona strona budynku przy samej ścianie. Popularne zbiorniki naziemne mają pojemność kilkuset litrów. Dodatkowo wyposażone są w kurki spustowe, czy przyłącza do węża ogrodowego. Istnieje też możliwość zamontowania pompy, która będzie tłoczyć wodę pod ciśnieniem.

Podziemne zbiorniki mogą mieć znacznie większą pojemność. Najczęściej bowiem zbierają też wodę z utwardzonych powierzchni. Rozwiązań jest kilka. Można stworzyć jeden duży zbiornik lub kilka mniejszych, połączonych razem. Niektóre rodzaje takie jak skrzynki rozsączające, czy studnie chłonne mogą też powoli nawadniać grunt. Zbiorniki podziemne mają pojemność nawet do 50 tys. litrów, choć najczęściej wybierane są takie do 5000 l. Takie zbiorniki są droższe, dają jednak większe możliwości zbierania i kontroli deszczówki, a wyższa pojemność umożliwia doprowadzenie wody ze wszystkich rynien.

Zbiorniki warto przynajmniej raz do roku poddać konserwacji, a przed zimą warto opróżnić je z wody, oczyścić i zamknąć zawór zbieracza. Dzięki temu będą nam z powodzeniem służyć przez długi czas.